Dla niepełnosprawnych

Dla niepełnosprawnych

Kim jest osoba niepełnosprawna?

Osoba niepełnosprawna – to osoba, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskała odpowiednie orzeczenie.

Jak otrzymać stopień niepełnosprawności?

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostaje przyznane przez odpowiednie instytucje orzekające na wniosek osoby zainteresowanej. Są nimi powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności (jako druga instancja o charakterze odwoławczym)

 

Wyodrębnione są trzy stopnie niepełnosprawności:

  • znaczny stopień niepełnosprawności równoznaczny z pierwszą grupą inwalidzką,
  • umiarkowany stopień niepełnosprawności równoznaczny z drugą grupą inwalidzką,
  • lekki stopień niepełnosprawności równoznaczny z trzecią grupą inwalidzką

Jakiej pomocy może oczekiwać osoba niepełnosprawna zarejestrowana w urzędzie pracy?

Osoba niepełnosprawna może być zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako:

  • bezrobotny – to osoba, która posiada ustaloną niepełnosprawność, jednak nie jest uprawniona m.in. do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty socjalnej, zasiłku stałego.
  • poszukujący pracy – to osoba, która oprócz ustalonej niepełnosprawności jest uprawniona  m.in. do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty socjalnej, zasiłku stałego.

Osoba z orzeczonym stopniem o niepełnosprawności, która jest zdolna do podjęcia zatrudnienia w co najmniej połowie wymiaru czasu pracy, posiadająca status „bezrobotnego" może skorzystać ze wszystkich usług urzędu pracy i instrumentów przewidzianych dla osoby bezrobotnej.

 

Ponadto, osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu może również korzystać na zasadach takich jak bezrobotni z następujących usług lub instrumentów określonych w ustawie o promocji:

  1. szkoleń;
  2. stażu;
  3. prac interwencyjnch;
  4. przygotowania zawodowego dorosłych;
  5. badań lekarskich lub psychologicznych, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o promocji;
  6. zwrotu kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 1, 2 i 4 ustawy o promocji;
  7. finansowania kosztów, o których mowa w art. 45 ust. 3 ustawy o promocji;
  8. studiów podyplomowych;
  9. szkoleń na podstawie trójstronnych umów szkoleniowych zawieranych pomiędzy starostą, pracodawcą i instytucją szkoleniową;
  10. bonu na zasiedlenie;
  11. bonu szkoleniowego;
  12. bonu stażowego.
 

Dla osób niepełnosprawnych posiadających status „poszukującej pracy", a nie pozostających w zatrudnieniu, przewidziane są usługi urzędu pracy i instrumenty finansowane ze środków PFRON.

 

Instrumenty te są adresowane bezpośrednio do osób niepełnosprawnych, jak też do ich pracodawców.

 
Uprawnienia pracodawcy zatrudniającego osobę z orzeczonym stopniem
o niepełnosprawności

 
  • Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika.
  • Zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy.
  • Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy.
  • Zwrot kosztów szkolenia pracownika.
  • Zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy.
  • Zwolnienie z wpłat na PFRON.
  • Refundacja części wynagrodzenia lub składek na ubezpieczenia społeczne.
Uprawnienia osoby z orzeczonym stopniem o niepełnosprawności zdolnej do pracy, posiadające status „bezrobotnego" lub poszukującego pracy
  • Pomoc w znalezieniu zatrudnienia (pośrednictwo pracy).
  • Możliwość nabycia, uzupełnienia, podniesienia kwalifikacji zawodowych oraz zdobycia doświadczenia zawodowego (szkolenia, studia podyplomowe, staż).
  • Pomoc w wyborze odpowiedniego miejsca pracy przy uwzględnieniu predyspozycji zawodowych i możliwości zdrowotnych oraz wymagań w danym środowisku pracy (doradcy zawodowego).
Osoby niepełnosprawne podejmujące i prowadzące działalność gospodarczą lub rolniczą
 
  • Wsparcie finansowe na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej.
  • Dofinansowanie do oprocentowania kredytu bankowego.
  • Refundacja składek ZUS.
 

Rodzaj przyznanego wsparcia zależny będzie od sprofilowanej pomocy podczas wizyty
u doradcy klienta w Powiatowym Urzędzie Pracy.

Jakie przywileje w pracy posiada osoba niepełnosprawna?

Podstawowym aktem normatywnym regulującym prawa i obowiązki pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, w tym również uprawnienia niepełnosprawnego pracownika, jest ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, z późn. zm.).

W stosunkach pracy, tak jak wszystkich innych pracowników, zasady regulują przepisy prawa pracy, przede wszystkim Kodeks Pracy.

 
 
Lekki stopień niepełnosprawności
 
  • Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
  • Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w godzinach nocnych i w godzinach nadliczbowych.
  • Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek, czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.
 
Umiarkowany i znaczny stopień niepełnosprawności
 
  • Czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo
  • Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w godzinach nocnych i w godzinach nadliczbowych.
  • Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek, czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.
  • Osobie niepełnosprawnej przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.
  • Osoba niepełnosprawna ma prawo do czasu wolnego od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym lub w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
 

Uwaga!

Wymienionych wyżej ograniczeń czasu pracy wszystkich osób niepełnosprawnych nie stosuje się:

  • do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
  • gdy, na wniosek osoby zatrudnionej lekarz prowadzący badania profilaktyczne pracowników lub, w razie braku, lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę

Jak osoba niepełnosprawna może skorzystać z pomocy w poszukiwaniu pracy?

Osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności mogą poszukiwać zatrudnienia zarówno na otwartym rynku pracy, jak i w zakładach pracy chronionej, w zależności od wskazań zawartych w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności. Zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności osoby, nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy, który nie posiada statusu zakładu pracy chronionej,
w przypadku:

  1. przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
  2. zatrudnienia w formie pracy zdalnej.

Lista zakładów pracy chronionej zamieszczona jest na stronie: www.zpchr.pl

 

Do urzędów pracy mogą być zgłaszane zarówno oferty z otwartego rynku pracy jak
i zakładów pracy chronionej. Osoba niepełnosprawna w celu uzyskania informacji o ofertach pracy, może zgłosić się do urzędu pracy bezpośrednio lub skontaktować się telefonicznie. Wszystkie oferty pracy dla osób zarejestrowanych w urzędzie pracy, dostępne są również na stronie internetowej.

 

Pozostałe oferty pracy dla osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności znajdują się m.in. na stronach:

Oferty pracy zarówno dla osób niepełnosprawnych jak i pełnosprawnych, można znaleźć na wszystkich dostępnych stronach internetowych dla osób poszukujących pracy.

Szczegółowe informacje dotyczące przywilejów niepełnosprawnych pracowników oraz korzyści wynikających z zatrudniania osób niepełnosprawnych, znajdują się na stronach:


Informacje o publikacji dokumentu

Informacje szczegółowe urzędu

Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji

WARUNKI PRZYZNANIA ŚWIADCZENIA UZUPEŁNIAJĄCEGO

SU może otrzymać osoba, która spełniła łącznie następujące warunki:
  • jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej lub cudzoziemcem legalnie przebywającym na terytorium RP,
  • zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • ukończyła 18 lat,
  • jest niezdolna do samodzielnej egzystencji i niezdolność ta została stwierdzona właściwym orzeczeniem,
  • oraz:
  • nie jest uprawniona do emerytury ani renty, nie ma ustalonego prawa do innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych, np. zasiłek stały, zasiłek okresowy (warunek nie dotyczy jednorazowych świadczeń) ani nie jest uprawniona do świadczeń z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno – rentowych, albo
  • jest uprawniona do w/w świadczeń (emerytury, renty albo inne świadczenia pieniężne finansowane ze środków publicznych, łącznie z kwotą wypłacaną przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno – rentowych),
    ale ich łączna wysokość brutto nie przekracza 1 600 zł
WAŻNE!!! Przy ustalaniu kwoty 1 600 zł nie uwzględnia się kwoty renty rodzinnej przyznanej dziecku, które stało się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 roku życia lub w czasie nauki w szkole przed ukończeniem 25 roku życia
 
Pobyt w ZOL lub w zakładzie pielęgnacyjno – opiekuńczym (np. DPS) nie stanowi przeszkody do przyznania i pobierania świadczenia uzupełniającego.

WARUNEK NIEZDOLNOŚCI DO SAMODZIELNEJ EGZYSTENCJI

Niezdolność do samodzielnej egzystencji może zostać stwierdzona tylko poniższymi orzeczeniami:
  • orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji  (orzeczenie wydane przez ZUS),
  • orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji (orzeczenie wydane przez ZUS),
  • orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
  • orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
  • orzeczeniem o zaliczeniu do I grupy inwalidzkiej wydane przez komisję lekarską ds. inwalidztwa i zatrudnienia dla celów rentowych przed 1 września 1997 r., które nadal zachowało swoją ważność, pod warunkiem, że nadal przysługuje świadczenie ustalone w oparciu o to orzeczenie.
WAŻNE!!! Jeżeli wnioskodawca nie ma orzeczenia potwierdzającego niezdolność do samodzielnej egzystencji albo upłynął okres na który zostało wydane, do wniosku o świadczenie uzupełniające należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz  dokumentację medyczną, jeżeli wnioskodawca ją posiada.

Prawo do świadczenia uzupełniającego ustala się na okres, na który została orzeczona niezdolność do samodzielnej egzystencji.

WYSOKOŚĆ ŚWIADCZENIA UZUPEŁNIAJĄCEGO

Wysokość świadczenia uzupełniającego = 1600 zł minus suma świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, nie więcej niż 500 zł.


Świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości 500 złotych jeżeli suma świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych nie przekracza 1100 zł.

Jeżeli suma świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych przekracza 1100 zł, a nie przekracza 1600 zł to wynosi mniej niż 500 złotych.

POSTĘPOWANIE O PRZYZNANIE ŚWIADCZENIA UZUPEŁNIAJĄCEGO

Świadczenie uzupełniające, zwane 500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji przyznaje się na podstawie wniosku złożonego w organie właściwym przez osobę zainteresowaną lub jej przedstawiciela ustawowego, pełnomocnika albo opiekuna faktycznego.
Do wniosku o świadczenie uzupełniające należy dołączyć:
  • orzeczenie potwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji (jeżeli wnioskodawca posiada jedno z wymienionych powyżej orzeczeń i nie przedłożył go wcześniej organowi rentowemu),
  • prawomocny wyrok sądu przyznający dodatek pielęgnacyjny (jeżeli wyrok ten był wykonywany przez inny organ właściwy niż ZUS),
  • dokumenty niezbędne do ustalenia niezdolności do samodzielnej egzystencji (jeżeli wnioskodawca nie posiada jednego z wymienionych powyżej orzeczeń, nie ma orzeczonej I grupy inwalidzkiej i nie przyznano mu dodatku pielęgnacyjnego wyrokiem sądu), tj.:
    • zaświadczenie o stanie zdrowia (wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku),
    • dokumentację medyczną oraz inne dokumenty medyczne mające znaczenie dla wydania orzeczenia,
  • dokument potwierdzający prawo do emerytury i renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno – rentowych (w przypadku osób uprawnionych do tych świadczeń),
  • orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wydane przed 1 października 2019 roku (w przypadku posiadania takiego orzeczenia)
SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE ORAZ WNIOSKI DOSTĘPNE SĄ NA STRONIE www.zus.pl oraz w placówkach ZUS

Menu nawigacji